هەواڵ
مه‌ژیێ شۆڤه‌نی یێ تركان ده‌ست بسه‌ر ئیراده‌یا باشوور دا گرتیه
Sunday, 07.10.2022, 12:27 PM
ئه‌یووب بارزانی: ترك بوینه ئاغایێ باشوور، كه‌س نه‌شێت ل دژی وێ رابیت
سیاسه‌تمه‌دار و نڤیسكار ئەیوب بارزانی دیار كر كو پارتی وێڤه‌تری په‌یوه‌ندیان ته‌سلیمی ده‌وله‌تا ترك بوویه و گۆت: “ل باشوور یاسایا كۆچك و دیوانێت ئاغاتیێ بڕێڤه دچیت. ئاغا چ بێژیت دڤێت ئه‌و بیت، هه‌موو بریارێن ل سه‌ر ئابۆریا باشوور ل ژێر كۆنترۆلا تركان دانه، ل دژی گه‌لێ باشوور یاسایێن كۆچك و دیوانان بڕێڤه دچن.
نڤیسكار و سیاسه‌تمه‌دارێ كورد ئه‌یووب بارزانی د ئاژانسا (مه‌دیا هابه‌رێ) دا به‌رسڤ دا پرسێن رۆژنامه‌ڤان (فه‌هیم ئیشك) و گۆت كو ئالۆزیێن ژ به‌ر رێڤه‌به‌ریا باشوورێ كوردستانێ رووداین د ناڤا جڤاكێ دا بوینه ئه‌گه‌را نه‌ئارامی و دلگرانیه‌كا مه‌زن. ئه‌یووب بارزانی ره‌وشا هه‌یی یا ل باشوورێ كوردستانێ ب ڤی ره‌نگی ڤه‌گێڕا: “مووچه هێشتا ناهێنه دان. مووچه یان دره‌نگ دده‌ن یان ژی نیڤه‌رۆ دده‌ن. كێشه‌یا مووچێ كارمه‌ندان كێشه‌كا جددییه. یا دویه‌مین ژی كێشه‌یێن جڤاكینه كو گه‌له‌ك جددی نه. ژ به‌ر كێشه‌یێن خێزانی مرۆڤێن هه‌ژار و بێچاره گه‌له‌ك زه‌حمه‌تیان دكێشن. گرانیا دژوار هه‌موو ل سه‌ر وانە. چینا ده‌وه‌له‌مه‌ند ژی هه‌ر زێده‌تر ده‌وله‌مه‌ند دبیت و ئەڤ ره‌وشه بگشتی قه‌ت باندۆره‌كا نه‌رینی لسه‌ر وان ناكه‌ت.
هێز و باندۆرا ئارتێشا ترك لسه‌ر باشوور ڕۆژانه زێده‌تر دبیت
ئه‌یوب بارزانی ده‌ستنیشان كر كو یێك ژ ئه‌گه‌رێن نه ئارامی و نه‌ڕازیبونێن جڤاكێ زێده‌بوونا ئارتێشا ترك ل باشوورێ كوردستانێ یه و بڤی ره‌نگی ده‌وام كر: “ئه‌ڤه هوون دبینن، ئوپه‌راسیۆنێن له‌شكه‌رێن ترك زێده دبن و به‌رده‌وام به‌ر ب پێش ڤه دچن. گوندان، چیا و گه‌له‌ك ده‌ڤه‌ران بومبه‌باران دكه‌ن، ده‌وله‌تا ترك ل گه‌له‌ك ده‌ڤه‌ران نه‌كاری به‌ر ب پێش ڤه بچیت، لێ نوكه به‌ر ب پێش ڤه دچیت. هه‌بوون و كارتێكرنا له‌شكه‌رێن ترك یا ل باشوورێ كوردستانێ زێده دبیت.”
ئه‌یوب بارزانی ده‌ستنیشان كر كو نه‌ڕێكوپێكی و بێدادیێن مالباتا بارزانی ل ناڤا گه‌لدا دهێته ئاخڤتن و گۆتوبێژكرن و گۆت، “ب تایبه‌تی رۆلێ خرابیێن رێڤه‌به‌رێن پایه‌بلند دهێته ڤه‌گێڕان. زێده‌بوونا حسابێن وان یێن ل با‌نكان، كرینا خانی و ڤله‌یان، قازانجێن ب ڕێیا نه‌ڕه‌وا، ده‌ست بسه‌رداگرتنا سه‌ر زه‌وی و ملكان، سه‌رمایه‌داریێن ل ئە‌وروپا… ئانكۆ بێسه‌رۆبه‌ری و بێدادیه‌ك مه‌زن هه‌یه كو ئێدی ل هه‌ر جهه‌كێ لسه‌ر دهێته ئاخفتن و دهێته زانین..”
سیاسه‌تمه‌دار ئه‌یوب بارزانی بال كێشا سه‌ر ره‌وشا ئە‌دهه‌م بارزانی ژی كو دخاست ژبۆ جه‌ژنا قوربانێ ژ رۆژهلاتێ كوردستانێ ڤه‌گه‌ڕیته باشوور لێ ڕێ نه‌هاته دان و ده‌ستنیشان كر كو به‌شه‌ك ژ خه‌لكێ كو ل هه‌مبه‌ر ڤان قه‌یرانان نه‌ڕازینه ل به‌هدینان گرتینه. ئه‌یوب بارزانی گۆت، “ئه‌دهه‌م ژی ل هه‌مبه‌ر ڤێ ره‌وشێ وه‌ك گه‌له‌ك كه‌سان ره‌خنه گرتن. ئەز دكارم بێژم كو هه‌موو ره‌خنه‌یێن وی راستن. ره‌خنه ل خرابیا ره‌وشێ و بێدادیێن هه‌یی دكرن، هاتن و ئوپه‌راسیۆنا له‌شكه‌رێن ترك ل باشوور ره‌خنه كر. چ كورده‌كێ خودان روومه‌ت و شه‌ره‌ف ژ ڤێ ره‌وشێ رازی نینه. ئانكۆ داگیركه‌ر دهێنه سه‌ر ڤی وه‌ڵاتی و ئه‌و ژی پشتگیریێ دده‌نه وان. ژ به‌ر ڤێ ئێكێ ژی ئە‌دهه‌م هه‌لویسته‌كێ توند نیشان دا.”
ل باشوور یاسایا كۆچك و ئاغاتیێ بڕێڤه دچیت
سیاسه‌تمه‌دار ئه‌یووب بارزانی ئیشاره‌ت ب دژایه‌تیا رێڤه‌به‌ریا باشوور یا ل هه‌مبه‌ر ره‌خنه‌یان كر و گۆت، “ئه‌و فێر نه‌بوونه گوھ ل ره‌خنه‌یێن گه‌لێ خوه ڕاگرن. ل ڤێرێ راستیه‌ك هه‌یه. یاسایێن كۆچك دیوانێن ئاغاتیێ بڕێڤه دچن. ل كۆچك و دیوانێ ئاغا بخوه بریارێ ل سه‌ر هه‌ر تشته‌كی دده‌ت. مافێ كه‌سێ نینه بێژیته ئاغای؛ "كا ڕاوسته ئه‌ڤه نه‌ڕاسته یان خه‌له‌ته"
ب چ ڕه‌نگا گه‌ل خوه‌دیێ ڤی مافی نینه. ل ڤێرێ ده‌مێ كه‌سه‌ك ل دژی بێدادیێ ڕادبیت وی ده‌می ژ لایێ رێڤه‌به‌ریێ ناهێته قه‌بوولكرن. له‌وما مه دیت كو ئاسته‌نگی دانانه به‌ر سینگێ ئە‌دهه‌م بارزانی. رێبازێن وه‌ك دوورخستنا مرۆڤان و بڕینا مووچه‌یان ژ بۆ شكاندنا كه‌سایه‌تیا مرۆڤانە.”
ئه‌دهه‌م بارزانی ده‌ستنیشان كر كو ئە‌دهه‌م بارزانی سه‌رێ خوه ل هه‌مبه‌ر تشته‌كێ كو ژێ بباوه‌ر نه‌بیت نه‌چه‌ماندیه، عاجزیا خوه ب ره‌نگه‌كی ئاشكرا كر ولسه‌ر بوویه‌رێن ب سه‌رێ سیاسه‌تمه‌داره‌كی ناسكری یێ كورد جه‌وهه‌ر نامق هاتبوو، ب بیر خست و گۆت: “جه‌وهه‌ر نامق ل ناڤا پارتی كه‌سایه‌ته‌كێ ناسكری بوو. د سالا 1996’ان دا ل دژی وێ چه‌ندێ بوو كو له‌شكه‌رێن سه‌دامی ب تۆپان بكه‌ڤنه ناڤ هه‌ولێرێ. گۆته سه‌رۆكێ پارتی؛ هه‌كه هوین ڤێ چه‌ندێ بكه‌ن ئەز دێ ئیستقالێ ده‌م ل ناڤا پارتی نامینم’، هه‌روه‌سا ژی كو د ناڤ دا نه‌ما. ئانكۆ جه‌وهه‌ر نامق ژ پارتی ئیستقاله دا. مه‌به‌ستا من ئەوه كو ئەڤ رێخستنه چ ده‌نگه‌كێ دژبه‌رێ كو ل هه‌مبه‌ر وان رادبیت قه‌بوول ناكه‌ت. ئانكۆ گۆتنێن ئاغای نابیت بهێنه ره‌دكرن..”
‘ترك بوینه ئاغایێن باشوور’
ئه‌یوپ بارزانی ل سه‌ر تێكه‌لیا دناڤبه‌را پارتی و ده‌وله‌تا ترك ژی دا دیاركرن: “د تێكلیا دناڤبه‌را ده‌وله‌تا ترك و رێڤه‌به‌ریا باشوور دا، ب تایبه‌تی ژی د تێكه‌لیا ب رێڤه‌به‌ریا پارتی كۆنترۆل د ده‌ستێ تركان دایه. رێڤه‌به‌ریا پارتی نه د وێ ئاستێ دایه كو ل هه‌مبه‌ری تركا بریاره‌كێ بده‌ت. ئانكۆ ئەگهر تو ب ڤان په‌یوه‌ندیان ته‌مسیلا مله‌ته‌كێ دكه‌ی، تو به‌رژه‌وه‌ندیێن مله‌ته‌كی دپارێزی، تو شه‌ره‌فا مله‌ته‌كی و نه‌ته‌وه‌یه‌كی ته‌مسیل دكه‌ی و حورمه‌تا ته بۆ نه‌ته‌وه‌كی هه‌بیت، وی ده‌می ل هه‌مبه‌ر ده‌وله‌ته‌كا ژمینا ده‌وله‌تا ترك دڤێت تو بكاری به‌رهه‌نگاریه‌كا جودا نیشان بده‌ی. ئەز نابێژم بلا بچن شه‌ر و دژمناتیێ دگه‌ل وێ ده‌وله‌تێ بكه‌ن، یان ژی په‌یوه‌ندیان ببڕن، نه‌خێر. لێ نه‌هه‌وجه‌یه كو بچن ته‌سلیمی وان ببن. ئانكۆ د ناڤبه‌را تێكه‌لیا ب ده‌وله‌ته‌كێ و ته‌سلیمبوونا دگه‌ل ده‌وله‌ته‌كێ دا گه‌له‌ك جوداهی هه‌نه.
ل ڤێرێ ته‌سلیمیه‌ت هه‌یه، ئه‌و ته‌سلیم بوینه. ترك چ بێژیت ئه‌و ل ژێر فه‌رمانا وان ده‌رناكه‌ڤن. ئە‌ڤه ژی گه‌له‌ك ئاشكه‌را دیاره كو ره‌وشه‌كا گه‌له‌ك مه‌ترسیداره.
ئەم نرخاندنێ لسه‌ر مژارا كۆنترۆلا بالافرگه‌هێن ل باشوور بكه‌ین. بالافرگه‌ها سلێمانیێ هه‌یه، یا هه‌ولێرێ هه‌یه. گرێدای چوون و هاتنا ل ڤان هه‌ردو بالافرگه‌هان كۆنترۆله‌كا جددی یا تركیێ هه‌یه. هه‌ر وه‌سا ل سه‌ر لهه‌ڤكرنێن گرێدای نه‌فتێ كۆنترۆله‌كا خوه هه‌یه. ئانكۆ ل سه‌ر ده‌رخستنا نه‌فتی و بكار ئینانا وێ، فرۆتنا وێ، ب كێمی ل سه‌ر په‌یوه‌ندیێن دبارا نه‌فتێ و گازێ دا كۆنترۆله‌كا ئێكجار خورت یا تركان هه‌یه. هه‌ر وسا بریارێن ل سه‌ر دیاركرنا بهایێ وێ، بریارێن ل سه‌ر هنارتنا وێ كانێ ژبۆ كێ دهێته هنارتن، لژێر كۆنترۆلا تركان دا دهێنه دان. بگشتی ل سه‌ر ئابۆریا باشوور كۆنترۆله‌كا خراب یا تركان هه‌یه و ئەو برێڤه دبه‌ن. ل هه‌مبه‌ر ڤێ ژی هه‌لویسته‌كێ دژبه‌ر نیشان ناده‌ن. دكارن بێژنه گه‌لێ خۆ نه‌خێر، لێ نكارن بێژنه تركان نه‌خێر، ل دژی گه‌لێ خوه گه‌له‌ك مێرخاسن، لێ لهه‌مبه‌ر دژمنان بێده‌نگن، ل ڤێ ده‌رێ گه‌له‌ك له‌شكه‌رێن ترك هه‌نه، ب ڕێخۆشكرن و خزمه‌تا ژبۆ وان هه‌ر تشته‌ك كرن. وه‌لێ كرن كو ئێدی چ ئاسته‌نگی به‌رامبه‌ر وان نه‌شێت بهێته دانان. له‌شكه‌ر هاتن و چۆنێ دكه‌ن، بالافر هاتن و چۆنێ دكه‌ن، سیخور هاتن و چۆنێ دكه‌ن، هه‌ر كاره‌ك و هه‌ر تاوانه‌كێ ب ئازادانه دكه‌ن. وه‌ڵات به‌ر ب بێخودانیێ ڤه هاتیه ڤه‌گۆهه‌ستن. ئانكۆ ل ڤێ ده‌رێ ترك ئاغایێ باشووره. د ره‌وشه‌كا وسا دا ئەڤ ده‌وله‌ت ب چ ئاوایی حورمه‌تا ته ناگریت. ده‌وله‌ته‌كا وه‌سایه كو; میناك ده‌ستوورا بنگه‌هینا تركیا گه‌له‌ك جاران هاته گوهارتن، لێ ژ سالا 1923’ان هه‌تا نوكه دگه‌ل هه‌موو گوهه‌رتنان ژی د ده‌ستوورا بنگه‌هینا تركیێ دا چ جاران چاند و زمان و دیرۆكا كوردان نه‌هاتیه قه‌بولكرن و دانپێدانان. ژ بۆ كوردان چ گاڤه‌ك نه‌هاتیه هاڤێتن. دژمناتیا دگه‌ل كوردان ژ وێ رۆژێ وه‌ره هه‌رده‌م به‌رده‌وام كریه..”
مه‌ژیێ شۆڤه‌نی یێ تركان ده‌ست بسه‌ر ئیراده‌یا باشوور دا گرتیه
سیاسه‌تمه‌دار و نڤیسكار ئه‌یووب بارزانی دیار كر كو مه‌ژیێ شۆڤه‌نی یا ده‌وله‌تا ترك یا لسه‌ر كوردان نه ل باكور، نه ل رۆژاڤا، نه ژی ل باشوور قه‌ت نه‌هاتیه گۆهه‌ڕتن و گۆت؛ “ڤی مه‌ژی نها ئیراده‌یا باشوور گرتیه ده‌ستێ خوه.”
ژ بۆ چاره‌سه‌ریا ناڤخوه‌یی، پێویستی ب ئاقله‌كی ئازاد هه‌یه
ئه‌یوب بارزانی ئینا زمان كو ناكۆكیێن دناڤا پارتیێن كوردستانی ب دیالۆگه‌كا ناڤخوه‌یی دكارن بهێنه چاره‌سه‌ركرن، لێ ئەگهر لژێر باندۆرا ده‌وله‌ته‌كا داگیركه‌ر دا بیت نكاریت بریاره‌كا سه‌ربخوه بده‌ت.
بارزانی ده‌ستنیشان كر كو هه‌بوونا ده‌وله‌تا ترك یا ل كوردستانێ چ گرێدانه‌كا خوه ب په‌كه‌كێ ڤه نینه و گۆت؛ “ئه‌گه‌ر رێڤه‌به‌ریا هه‌رێمێ ب تایبه‌تی پارتی هه‌لویست نیشان دابا و ژبۆ ئارامیا هه‌رێمێ دیالۆگ دگه‌ل په‌كه‌كێ كربا، دا ئەنجامه‌كا ئه‌رێنی ب ده‌ستڤه ئینابا. وه‌كه من گۆت، د ڤێره‌دا كێشه ئەوه كو رێڤه‌به‌ریا باشوور د بارا بریارێن سیاسی دا ئازاد نینه. له‌وما پێكهاتنه‌ك نكاریت بهێته ئاڤاكرن. حێجه‌ت و به‌هانیه‌یان ژبۆ ڤێ چه‌ندێ دڤه‌هینن. ده‌وله‌تا ترك ڤێ ئیدعا دكه‌ت، ئەو ژی گۆتنێن ده‌وله‌تا ترك دوباره دكه‌ن’. ئه‌دهه‌م بارزانی گۆت، “لێ هه‌ر تم چاره‌یه‌ك هه‌یه كو كورد پرسگرێكێن ناڤخوه‌یی چاره‌سه‌ر بكه‌ت، ئه‌و ژی ئەگهر ئاقله‌كێ باش بكه‌ڤیته كار، ئەگهر ب ره‌نگه‌كی سه‌رده‌میانه هزربكه‌ن و بێگومان ئەگهر ئازاد بن
ئەو بابەت و هەواڵانەی کە ناوی نووسەرەکانیان دیار و ئاشکرایە، تەنیا
نووسەرەکەی بەرپرسیارە، نەک تەڤداپرێس
وێنە
مسعود بارزانی دوای سەرنەکەوتنی لە رواندنی ددانی دەستکرد
براوەی کۆنگرەی چواردە
ململانێی نێوان بنەماڵەی بارزانی
جاشایەتی ئال بارزانی بۆ ئەردۆغان
تابلۆکانی شەهیدانی قەلەم لەکوردستان
راپرسی
