وتار
پهیامهك ڤهكری ژبۆ سیمبولێن بهرخوهدانا بههدینان
Sunday, 03.26.2023, 04:58 PM
پهیامهك ڤهكری ژبۆ سیمبولێن بهرخوهدانا بههدینان
ژبۆ شڤان سهعید، ئهیاز كهرهم، هاریوان عیسا
دروود و ڕێز قورباننۆ
بخێر هاتن بۆ قهفهسهكا مهزنتر، لێ ئهڤ قهفهسا ژهنگی ماوێ وێ بسهرڤه چۆیه و بهر ب هلوهشینهك ئێكجاریڤه دچیت كو دهستههلات نهچاره ب زووترین دهم تهڤاهیا گرتیێن دی یێن بههدینان ئازاد بكهت. ههلبهت ژبۆ پێهنا دوماهیێ ل قوڕما بڕی و ڕیشال ڕزی هیمهتهك ههڤبهش یا ژخوه بباوهر و ئیك دهنگ دڤێت.
من دڤێت بێژم كو دحهسرهتا باوهش گرتنا وه دهرباسی سالا سێیهم بۆین، ژخوه روحێ گهرمێ گهلێ دهردۆرا وه كۆم دبیت و پهسنانیا وێنهیێ ل كێلهكا وه دهێنه كێشان ب دههان دهربڕینان بخوهڤه دگریت، لێ یا ههری مهزن دهربڕین ژ ههستهكێ یه ئهگهر بۆ دهمهك كورت ژی بیت وێ ئهسارهتا خوه یا بێ ههناسیێ ژبیرڤهكهن و بێژنه خوه ئهم ل كێلهك نوینهرێت ئازادیێ نه و وێ ڤالاهیا ههدارا دهرونا خوه كێمهكێ ئێم بكهن، بهلكی ژی وان هیڤیهك مهزن ب وه ههبیت، لهوره ب ههر سلاڤهكا گهرم بارێ وه یێ كرامهتداریێ گرانتر دبیت.
ل ڤان سێ ساڵان گهلهك كهسا ههوڵداینه ببنه دهربرینهك لسهر ڤێ ئهسارهتا وه یا پڕی تراژیدیا، جوامێرترینا وان ئهو كهسن یێن كو نهشێن بێژنه وه مه ئهڤه ژبۆ وه كر، چونكی ئهو دزانن وان نهژبۆ وه، بهلكۆ ژبۆ ئهسارهتا خوه كریه و ڕزگاریا ژ گیانێ پڕ ب ئازارێ بهرپرسیاریێ و دزانن ژی ئهنجاما پێدڤی بدهستڤه نهئینانه. لهوره باش بزانن كو هوین دهیندارێ هیچ تاكهكێ نینن پێخهمهتی ههر پێنگاڤا ژبۆ ئازادیا وه هاڤێتبن، ئهم دگهل وه ژی ههموو دهیندارێن دیرۆكهكا پڕی تاوانین، دیرۆكهكا پڕی وێرانی و پڕی دزی و نهبهرپرسیاری یا دهستههلاتهك چهتهگهری و كرێگرتی، یا بنهماڵهكا ڤاڵا ژ ههر رهنگێ هشمهندیهكا ئهركداری و ویژدانی و نهتهوهیی. ههر تاكهكێ ڤێ جڤاكێ لگۆری ڕێژهیا هشمهندیا خوه بهرامبهر تاوانێت ڤێ دهستههلاتێ، بارێ وی و تاوانا وی بهرامبهر نهبهرپرسیاریێ ههڤشێوهیی یا دهستههلاتدارێت گهمارێت ههرێمێ نه. مرۆڤێت كو بناڤی رۆناكبیر، نڤیسكار و چالاكڤان دهێنه ناسین گرانیا بارێ وان و ههتا تاوانا وان ژ یا دهستههلاتدارێت ههرێمێ پیستره.
ههڤاڵنۆ، قۆناغێن ژ 22102020 ێ تا نوكه ب سی قۆناغا دهرباز بوینه، قوناغا هشیاریا سهرانسهری ل مهیدانا بههدینان كو تا وی دهمی وهك گۆڕستانهكێ هاتبۆ بیدهنگ كرن و ب دهنگێ ههماههنگیا میناكێت وه و شێروان و گوهدار و سهدان ئازادیخوازێن دی هاته ههژاندن و ل سهر ئاستهكا هند مهزن تهختێ بنهماڵێ دا لهرزاندن كو نهچار بن دادگههێ و تهڤاهیا راگهاندنێ بهر ب گهندهلیهكا دیرۆكی ببهن و ب وان ههموو سهختهكاری و سناریۆیان خوه لسهر ئاستا جیهانێ ڕسوا بكهن، بهس ئهو هند بێ فههم بوون كو نهزانین دێ ل قۆناقهكا دی زێدهتر و ئاسانتر ڕسوا و وێران بن.
قوناغا دووهم یا پشتی گرتن و سهركوتكرنا ب دهستێ یاسایهكا قڕێژگرتی و حزبی بوو، كو ب سناریۆ و پیلانێن تیكدهرانه ژلاێ دهستههلاتا تاكلایهنی یا بنهماڵهكێ بڕێڤه چۆ و ژلاێ كۆمهلهك بێ كهسایهتێت ئۆپۆرتونیست و منافق كو ههر نرخهكا شهرهفێ ژبۆ بهرژهوهندیا خوه دفرۆشن هاته پشتگیری كرن و ب بێدهنگیا ههرچی هونهرمهند و پێنوسدارێت منافق ڕهواتی پێ هاته دان، ههم ژی ب ڕێیا سیخور و كهسێن سۆتی و فرۆتی كارین سناریۆیان ڤههینن و دهست بسهر ههرچی دهنگهكێ ئازاد و ماڵپهڕێن وان دا بگرن و ژههڤ پهژكاندنهكا سهرانسهری دناڤبهرا دهنگێت نهڕازیدا درست بكهن و ترسێ بدهنه ئاڤاكرن و مهیدانا دهنگێ ئازاد تا ئاستهك زێده تهنگ بكهن. ئهڤ قوناغه ژی ب قۆناغا مرنا مهیدانی ژبۆ دهنگێ ئازادیخوازیێ دهێته دیتن.
قوناغا سێیهم ژی وهكه دهێته دیتن ئهو قۆناغه یا كو عهور لادچن و ڕۆژ دهردكهڤیت، ئیرۆ كو ئێدی دهمێ ئازادیا وه هات ههڤدهم دگهل وێ كێلیێن ڕسواییا دهستههلاتدارێت درهوین و منافق ژی دگهل وێ خوه دیار كر. لهورا دهما ئازادیا شێروان شێروانی و گوهدار زێباری و تهڤاهیا زیندانێن بههدینان ژی د ڤێ قۆناغێ دایه و دڤێت بهێنه بهردان، ئهو كهسێن كو ب چهكۆچێ ڤێ بیدادگهها حزبی هاتینه سزادان بێ شهرت و مهرج دڤێت بهێنه ئازادكرن و پێدڤیه بانگا ههمی لایهنی بهری ههر تشتی ئهڤه بیت. بتایبهت ل دهمهكێ كو ژ ملهكێ جڤاكا ههریمێ بگشتی ئیدی بڕیارا خوه داینه و جیهانا دهرڤه بتایبهت ئهمریكا و ئهوروپا ژی بریار لسهر روخینا ڤێ بنهماڵێ گرتینه و دهستههلاتا بنهماڵهیی دوماهیك ههناسێت حكومهتا خوه یا كارتۆنی و سهقهت دهرباز دكهن، هلوهشینا وان ژ رهوڕیشالان بهر دهرازینكێ یه و تنێ هیڤیهكا جڤاكێ پێدڤیه كو قوڕمهدارا بڕی و ڕزی بویی یا بنهماڵا خایین ب پێهنهكا جهماوهری ژ كۆك بهێته دهرێ. ئهڤ دهرفهت دڤێت د جادێ دا ب كردار بهێته ئاڤاكرن، دڤێت ستراتژیهكا سیاسی یا ههڤبهش ژبۆ ئۆپوزسیۆنهكا شهرهفهمهندانه ل مهیدانێ ههبیت ههتا كو ئهڤ هێڤی ژبۆ جڤاكێ چێ ببیت. ئهڤ قۆناغا سێیهم قۆناغا ئازادیێ یه، لهوره ژبۆ كهسایهتیا وه زۆر ههستیاره، تنێ دهمهكێ هوین دێ كارن ببنه ئهلهمێنتهك گونجای ژبۆ پێنگاڤێن پڕ مهزن كو هوین ببنه بهشهك ژ ڤێ زهمینهیا مهیدانی.
ئهگهر دوهی ئهوان هوین ل سهر جادا دخشاندن، ئیرۆ ئهو ژ ڤێ دتڕسن كو ئهو لسهر جادا بهێنه خشاندن. ئهگهر دوهی هوین ب دادگهههكا حزبی و كارتۆنی دهاتنه سزادان، ئیرۆ ئهو ژ ڤێ دترسن كو ل نێزیك بكهڤنه بهر چهكۆچێ دادگهههكێ كو هوین و هزاران مهزلومێن دی تێدا بڕیارێن یاسایهكا درست ددهن..
ئهگهر دوهی دایك و زاڕۆكێن مه دناڵیان، ئیرۆ دێ دایك و زاڕۆكێن وان لسهر ئاستهكه جیهانی بیته ناڵهناڵا وان و پێلێن ڤان راستیان هێما و میحوهرێن خوه ژبۆ ههر هشمهندهكێ ب شهفافی ددهنه دیاركرن.
جیهانا ناڤدهولهتی و جڤاكا نهتهوهیی یا كوردی و ناڤخوهیی بگشتی بڕیار لسهر هلوهشینا دهستههلاتا ڤێ بنهماڵا ستهمكار گرتینه و ئێدی سروشت ژی ڕژده لسهر ڤێ كو ئهڤ حكومهتا كارتۆنی و دز و گهندهل دڤێت هلوهشیت و ژناڤ بچیت و ل شوینا وێ سهروهریا گهلێ باشوور جهێ خوه بگریت.
لهوره مهیدانا لبهر سینگێ خوهدی ویژدانان پێدڤی ب زهمینهیهك گونجایه، ئیدی شاشی و بێ فامی و نههشمهدی ژی د ڤێ قۆناغێ دا خیانهته. ئهم د هیچ قۆناغهكێ دا بێدهنگ و بێكار نهماین و دیسا ژی نامینین، یێكهم پێنگاڤ ژی ئهڤهیه كو دڤێت ئهڤ دهستههلاته ب زووترین دهم ههمی زیندانیێت بهر چهكۆچێ ڤێ دادگهها حزبی و كارتۆنی ئازاد بكهت.
تاكۆر زهردهشت
ژبۆ شڤان سهعید، ئهیاز كهرهم، هاریوان عیسا
دروود و ڕێز قورباننۆ
بخێر هاتن بۆ قهفهسهكا مهزنتر، لێ ئهڤ قهفهسا ژهنگی ماوێ وێ بسهرڤه چۆیه و بهر ب هلوهشینهك ئێكجاریڤه دچیت كو دهستههلات نهچاره ب زووترین دهم تهڤاهیا گرتیێن دی یێن بههدینان ئازاد بكهت. ههلبهت ژبۆ پێهنا دوماهیێ ل قوڕما بڕی و ڕیشال ڕزی هیمهتهك ههڤبهش یا ژخوه بباوهر و ئیك دهنگ دڤێت.
من دڤێت بێژم كو دحهسرهتا باوهش گرتنا وه دهرباسی سالا سێیهم بۆین، ژخوه روحێ گهرمێ گهلێ دهردۆرا وه كۆم دبیت و پهسنانیا وێنهیێ ل كێلهكا وه دهێنه كێشان ب دههان دهربڕینان بخوهڤه دگریت، لێ یا ههری مهزن دهربڕین ژ ههستهكێ یه ئهگهر بۆ دهمهك كورت ژی بیت وێ ئهسارهتا خوه یا بێ ههناسیێ ژبیرڤهكهن و بێژنه خوه ئهم ل كێلهك نوینهرێت ئازادیێ نه و وێ ڤالاهیا ههدارا دهرونا خوه كێمهكێ ئێم بكهن، بهلكی ژی وان هیڤیهك مهزن ب وه ههبیت، لهوره ب ههر سلاڤهكا گهرم بارێ وه یێ كرامهتداریێ گرانتر دبیت.
ل ڤان سێ ساڵان گهلهك كهسا ههوڵداینه ببنه دهربرینهك لسهر ڤێ ئهسارهتا وه یا پڕی تراژیدیا، جوامێرترینا وان ئهو كهسن یێن كو نهشێن بێژنه وه مه ئهڤه ژبۆ وه كر، چونكی ئهو دزانن وان نهژبۆ وه، بهلكۆ ژبۆ ئهسارهتا خوه كریه و ڕزگاریا ژ گیانێ پڕ ب ئازارێ بهرپرسیاریێ و دزانن ژی ئهنجاما پێدڤی بدهستڤه نهئینانه. لهوره باش بزانن كو هوین دهیندارێ هیچ تاكهكێ نینن پێخهمهتی ههر پێنگاڤا ژبۆ ئازادیا وه هاڤێتبن، ئهم دگهل وه ژی ههموو دهیندارێن دیرۆكهكا پڕی تاوانین، دیرۆكهكا پڕی وێرانی و پڕی دزی و نهبهرپرسیاری یا دهستههلاتهك چهتهگهری و كرێگرتی، یا بنهماڵهكا ڤاڵا ژ ههر رهنگێ هشمهندیهكا ئهركداری و ویژدانی و نهتهوهیی. ههر تاكهكێ ڤێ جڤاكێ لگۆری ڕێژهیا هشمهندیا خوه بهرامبهر تاوانێت ڤێ دهستههلاتێ، بارێ وی و تاوانا وی بهرامبهر نهبهرپرسیاریێ ههڤشێوهیی یا دهستههلاتدارێت گهمارێت ههرێمێ نه. مرۆڤێت كو بناڤی رۆناكبیر، نڤیسكار و چالاكڤان دهێنه ناسین گرانیا بارێ وان و ههتا تاوانا وان ژ یا دهستههلاتدارێت ههرێمێ پیستره.
ههڤاڵنۆ، قۆناغێن ژ 22102020 ێ تا نوكه ب سی قۆناغا دهرباز بوینه، قوناغا هشیاریا سهرانسهری ل مهیدانا بههدینان كو تا وی دهمی وهك گۆڕستانهكێ هاتبۆ بیدهنگ كرن و ب دهنگێ ههماههنگیا میناكێت وه و شێروان و گوهدار و سهدان ئازادیخوازێن دی هاته ههژاندن و ل سهر ئاستهكا هند مهزن تهختێ بنهماڵێ دا لهرزاندن كو نهچار بن دادگههێ و تهڤاهیا راگهاندنێ بهر ب گهندهلیهكا دیرۆكی ببهن و ب وان ههموو سهختهكاری و سناریۆیان خوه لسهر ئاستا جیهانێ ڕسوا بكهن، بهس ئهو هند بێ فههم بوون كو نهزانین دێ ل قۆناقهكا دی زێدهتر و ئاسانتر ڕسوا و وێران بن.
قوناغا دووهم یا پشتی گرتن و سهركوتكرنا ب دهستێ یاسایهكا قڕێژگرتی و حزبی بوو، كو ب سناریۆ و پیلانێن تیكدهرانه ژلاێ دهستههلاتا تاكلایهنی یا بنهماڵهكێ بڕێڤه چۆ و ژلاێ كۆمهلهك بێ كهسایهتێت ئۆپۆرتونیست و منافق كو ههر نرخهكا شهرهفێ ژبۆ بهرژهوهندیا خوه دفرۆشن هاته پشتگیری كرن و ب بێدهنگیا ههرچی هونهرمهند و پێنوسدارێت منافق ڕهواتی پێ هاته دان، ههم ژی ب ڕێیا سیخور و كهسێن سۆتی و فرۆتی كارین سناریۆیان ڤههینن و دهست بسهر ههرچی دهنگهكێ ئازاد و ماڵپهڕێن وان دا بگرن و ژههڤ پهژكاندنهكا سهرانسهری دناڤبهرا دهنگێت نهڕازیدا درست بكهن و ترسێ بدهنه ئاڤاكرن و مهیدانا دهنگێ ئازاد تا ئاستهك زێده تهنگ بكهن. ئهڤ قوناغه ژی ب قۆناغا مرنا مهیدانی ژبۆ دهنگێ ئازادیخوازیێ دهێته دیتن.
قوناغا سێیهم ژی وهكه دهێته دیتن ئهو قۆناغه یا كو عهور لادچن و ڕۆژ دهردكهڤیت، ئیرۆ كو ئێدی دهمێ ئازادیا وه هات ههڤدهم دگهل وێ كێلیێن ڕسواییا دهستههلاتدارێت درهوین و منافق ژی دگهل وێ خوه دیار كر. لهورا دهما ئازادیا شێروان شێروانی و گوهدار زێباری و تهڤاهیا زیندانێن بههدینان ژی د ڤێ قۆناغێ دایه و دڤێت بهێنه بهردان، ئهو كهسێن كو ب چهكۆچێ ڤێ بیدادگهها حزبی هاتینه سزادان بێ شهرت و مهرج دڤێت بهێنه ئازادكرن و پێدڤیه بانگا ههمی لایهنی بهری ههر تشتی ئهڤه بیت. بتایبهت ل دهمهكێ كو ژ ملهكێ جڤاكا ههریمێ بگشتی ئیدی بڕیارا خوه داینه و جیهانا دهرڤه بتایبهت ئهمریكا و ئهوروپا ژی بریار لسهر روخینا ڤێ بنهماڵێ گرتینه و دهستههلاتا بنهماڵهیی دوماهیك ههناسێت حكومهتا خوه یا كارتۆنی و سهقهت دهرباز دكهن، هلوهشینا وان ژ رهوڕیشالان بهر دهرازینكێ یه و تنێ هیڤیهكا جڤاكێ پێدڤیه كو قوڕمهدارا بڕی و ڕزی بویی یا بنهماڵا خایین ب پێهنهكا جهماوهری ژ كۆك بهێته دهرێ. ئهڤ دهرفهت دڤێت د جادێ دا ب كردار بهێته ئاڤاكرن، دڤێت ستراتژیهكا سیاسی یا ههڤبهش ژبۆ ئۆپوزسیۆنهكا شهرهفهمهندانه ل مهیدانێ ههبیت ههتا كو ئهڤ هێڤی ژبۆ جڤاكێ چێ ببیت. ئهڤ قۆناغا سێیهم قۆناغا ئازادیێ یه، لهوره ژبۆ كهسایهتیا وه زۆر ههستیاره، تنێ دهمهكێ هوین دێ كارن ببنه ئهلهمێنتهك گونجای ژبۆ پێنگاڤێن پڕ مهزن كو هوین ببنه بهشهك ژ ڤێ زهمینهیا مهیدانی.
ئهگهر دوهی ئهوان هوین ل سهر جادا دخشاندن، ئیرۆ ئهو ژ ڤێ دتڕسن كو ئهو لسهر جادا بهێنه خشاندن. ئهگهر دوهی هوین ب دادگهههكا حزبی و كارتۆنی دهاتنه سزادان، ئیرۆ ئهو ژ ڤێ دترسن كو ل نێزیك بكهڤنه بهر چهكۆچێ دادگهههكێ كو هوین و هزاران مهزلومێن دی تێدا بڕیارێن یاسایهكا درست ددهن..
ئهگهر دوهی دایك و زاڕۆكێن مه دناڵیان، ئیرۆ دێ دایك و زاڕۆكێن وان لسهر ئاستهكه جیهانی بیته ناڵهناڵا وان و پێلێن ڤان راستیان هێما و میحوهرێن خوه ژبۆ ههر هشمهندهكێ ب شهفافی ددهنه دیاركرن.
جیهانا ناڤدهولهتی و جڤاكا نهتهوهیی یا كوردی و ناڤخوهیی بگشتی بڕیار لسهر هلوهشینا دهستههلاتا ڤێ بنهماڵا ستهمكار گرتینه و ئێدی سروشت ژی ڕژده لسهر ڤێ كو ئهڤ حكومهتا كارتۆنی و دز و گهندهل دڤێت هلوهشیت و ژناڤ بچیت و ل شوینا وێ سهروهریا گهلێ باشوور جهێ خوه بگریت.
لهوره مهیدانا لبهر سینگێ خوهدی ویژدانان پێدڤی ب زهمینهیهك گونجایه، ئیدی شاشی و بێ فامی و نههشمهدی ژی د ڤێ قۆناغێ دا خیانهته. ئهم د هیچ قۆناغهكێ دا بێدهنگ و بێكار نهماین و دیسا ژی نامینین، یێكهم پێنگاڤ ژی ئهڤهیه كو دڤێت ئهڤ دهستههلاته ب زووترین دهم ههمی زیندانیێت بهر چهكۆچێ ڤێ دادگهها حزبی و كارتۆنی ئازاد بكهت.
تاكۆر زهردهشت
ئەو بابەت و هەواڵانەی کە ناوی نووسەرەکانیان دیار و ئاشکرایە، تەنیا
نووسەرەکەی بەرپرسیارە، نەک تەڤداپرێس
بابەتی لەیەکچوو
تهڤدا: ئێریڤان ئهو ژنه ئیزدیا ژلاێ پارتیڤه بڕهنگهكێ دی هاتیه ئغتصاب كرن
تهڤدا: مارگارێت جورج سههلۆ چهوا و بۆچی ب فهرمانا كێ و بدهستێ كێ هاته كوشتن؟!
تهڤدا: مامۆستایانی سنوری سلێمانی بهم شێوهیه وهڵامی هێرشهكانی عهلی عهونی دهدهنهوه
گۆڤاری باشور: شههید ڕێناس كێ بۆ و بۆچی و ژلاێ كێ ل 29_07_1993 هاته تیرۆركرن؟!
سیداد بارزانی بۆ گەشتەكا خێزانی بەرەڤ ئەوروپا چو
بابەتی تر
تهڤدا: چهوانیا ناڤهرۆكا كۆمكوژیا بنهماڵا حهمهدئاغاێ مێرگهسۆری ژلاێ مستهفا بارزانی
هێمن مامهند: ئەمریکاو بەریتانیاو تورکیا پشتگیری لەتاڵانی نەوتی ھەرێم دەکەن
سەلاح خدر: چۆن تیرۆریستەکەی پاریس گەیشتووەتە شوێنی مەبەست و یازدە پرسیار.
عهباس بریفكی: مالباتا بارزانی ئازادی و مودێل بۆ ژن و کچێن خەلکێ و عەشائیری ژی بۆ وان
ئۆمێد بهڕۆشكی: جوداهیا مە و دەسهەلاتێ