میدڵ ئیست فۆڕیوم:

مەسرور بارزانى هاوبەشى ئێرانە لەچالاکى گواستنەوە ماددەى هۆشبەر بۆ ئەوروپا

- مەسرور بارزانى، زیادە پێشبینى بۆ هاوکارییەکى سى ئاى ئەى ئەمریکى هەیە.

- کاغەزەکانى سەروەر پێداوى زۆر شت دەربارەى مەسرور بارزانى ئاشکرا دەکەن

- مەسرور بارزانى چالاکى گواستنەوەى ماددەى هۆشبەر ئەنجام دەدات بۆ ئەوروپا کە یەکێک لەهاوبەشەکانى سوپاى پاسدارانە.

مەسرور بارزانی، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستانی عێراق و میراتگری ئیمپراتۆریەتە بازرگانییە بەرفراوانەکەی بنەماڵەی بارزانی، ساڵێکی باش بەسەر نابات. سەرەتای ئەمساڵ، کەسایەتی ئۆپۆزسیۆن مەکى ڕەڤەندى و سندوقی قوربانیانی کوردستان کە بنکەکەی لە ئەمریکایە، لە دادگای ناوچەی ئەمریکا بۆ ناوچەی کۆڵۆمبیا سکاڵایەکی بەرفراوانیان لە دژی مەسرور و مەسعوودی باوکی و چەند برا و هاوکارێکی تۆمارکرد بەهۆی جۆرەها تاوانەکان لە کوشتن و ڕفاندنەوە تا ساختەکاری و زەوتکردن.

بەم دوایەش داواکارانی گشتی دەستیان بە “کاغەزەکانی بیداوی” دەگات، کە تۆماری بانکی سارۆ بیداوی یاریدەدەری دێرینی بارزانییە، کە بەدرێژایی دەیان ساڵ یارمەتی بارزانی داوە بۆ شاردنەوەی سەدان ملیۆن دۆلار، ئەگەر ملیارەها دۆلاریش نەبێت، لە کۆمپانیاکانی توێکڵی دەریایی.

ڕەنگە مەسرور پێیوابێ کە دەتوانێت ئەو داوایە ڕەتبکاتەوە بەهۆی پارێزبەندی سەروەرییەوە، بەڵام بە هەڵە لە یاسا و پێشینەکان تێدەگات، کە زۆربەیان لەلایەن دادگای ناوچەی ئەمریکاوە دانراون کە دۆسیەکە تێیدا دانیشتن دەکرێت. لەوانەیە پارێزەرەکەی بێت، جۆم ڕیدەر، یاریدەدەری پێشووی سکرتێری سوپای ئەمریکا کە ئێستا تۆمەتبارە لەو دۆسیەیەدا بەهۆی ئەو زانیاریانەی کە کاغەزەکانی بیداوی ئاشکرایان کردووە، بەلاڕێدا بردووە، چونکە بەرژەوەندییەکانی خۆی لەگەڵ بەرژەوەندییەکانی بارزانییەکان هاوسەنگ دەکات. هەروهها کەیسکەى مه سرور تێکده دات، ئه وه یه که پارێزه ڕانی سندوقی قوربانیانی کوردستان کۆپییه ک له کارتی نیشته جێبوونی هه میشه یی ئه مریکای مه سروریان ده ستکه وتووه که نیشانی ده دات دوو ده یه مامه ڵه ی هه میشه یی ئه مریکای هه یه . تێکەڵکردنی ئەو سەروەت و سامانانەی کە لە ڕێگەی کۆمپانیاکانی دوورگەکانی ڤێرجینی بەریتانیاوە تێدەپەڕن و پابەندبوونی مەسرور بۆ تۆمارکردنی فۆڕمی باجی ئەمریکا، دەتوانێت ببێتە هۆی تۆمەتی ساختەکاری لە باج و ئەگەری هەیە تەنانەت زیندانیکردن.

ڕەنگە ئێستا مەسرور پێی وابێت کە هاوبەشییە ئەمنییەکانی ئەمریکا، ئەو لە دەرئەنجامەکانی ئەو تاوانانەی کە گوایە لە دۆسیەکەدا هاتووە، دابڕان دەکات. مەسرور بەر لە بەرزبوونەوەی بۆ پۆستی سەرۆکوەزیرانی هەرێم، وەک ڕاوێژکاری ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانی بۆ هەرێمی کوردستان کاری کردووە، پۆستێک کە لە ڕێگەیەوە بەردەوام لەگەڵ سی ئای ئەی هاوکاری دەکرد. هەروەها مەسرور و وەیسی برا بچووکەکەی سەرپەرشتی یەکە تایبەتەکانی پێشمەرگە و دەزگای هەواڵگری دەکەن کە لە ڕووی تیۆریەوە شانبەشانی هاوبەشە ئەمریکییەکان کاردەکەن بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر بەڵام وەک میلیشیایەکی شەخسیش کاردەکەن و ئۆپەراسیۆنی تیرۆرکردن ئەنجام دەدەن.

شەراکەتی کورد لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆردا گرنگە، بەڵام مەسرور ئەو پارێزبەندییە زیادەخەمڵێنێت کە بۆی دابین دەکات. یەک تاک و خێزان پێویست نییە؛ هەمیشە کەسێک هەیە ئامادەیە جێگەی ئەوان بگرێتەوە. تەنانەت هەندێکیان لە پێناو چەپڵە لێدان شایەتحاڵی دەوڵەت دەدەن کاتێک ئەگەری کەوتن زیاتر دەبێت.

لێرەدا پێویستە مەسرور دۆسیەی مانوێل نۆریێگا، سەرکردەی پێشووی پەنەما لەبەرچاو بگرێت. نۆریێگا پشتی بە خزمایەتی نەبەستووە بۆ ئەوەی لە ڕێگەی ڕیزەکانەوە بەرزبێتەوە؛ بەڵکو شاخەوانێکی سەخت بوو کە خۆی لەگەڵ سەرۆکی دانیشتووی پەنەمادا خۆشدەویست، زۆرجار پێگەی خۆی لە پاسەوانی نیشتمانیدا بەکاردەهێنا بۆ سەرکوتکردنی خۆپیشاندەران و زیندانیکردن و ئەشکەنجەدانی دەستگیرکراوەکان. ناوبانگەکەی بە دڕندەیی و لادان، درێژبووەوە بۆ ژیانی تایبەتی خۆی. لە ساڵی ١٩٦٦ وەک لیوای دووەم پەیوەندی بە قوتابخانەی ئەمریکاوە کردووە. لە ساڵانی دواتردا لەگەڵ ئەمریکییەکان لە ناوچەی کەناڵ و لە فۆرت براگ لە ویلایەتی کارۆلینای باکوور مەشقی کردووە.

دوای ئەوەی دوای دوو ساڵ یارمەتی دا بۆ سەرکوتکردنی کودەتایەک لە دژی سەرۆک عومەر تۆریخۆس، نۆریێگا بە خێرایی لە ڕێگەی ڕیزەکانی سەربازییەوە بەرزبووەوە، دواجار بوو بە بەرپرسی هەواڵگری، پۆرتفۆلیۆیەک کە مەسرور لە کوردستانی عێراقیشدا بەدەستیەوە بوو. وەک چۆن لەگەڵ مەسروردا، سی ئای ئەی نۆریێگای بە هاوپەیمان و سەرمایە دەزانی، زۆرجار پارەی خزمەتەکانی پێدەدا. بەڵگەنامە نەناسراوەکان دەریدەخەن کە بەرپرسانی ئەمریکا بە نهێنی تێگەیشتوون کە نۆریێگا هەوڵی سود وەرگرتن لە پەیوەندییە ئەمریکییەکانی دەدات، تەنانەت زانیاری هەواڵگری ئەمریکای بە کوبا دەفرۆشێت. ئێستا هەمان شت بۆ کۆمەڵگەی هەواڵگری و دیپلۆماسی ئەمریکیش دەگونجێت. لە لایەکی دیکەوە دۆسیەی سندوقی قوربانیانی کوردستان کوژرانی ئەفسەرێکی هەواڵگری ئەمریکی لەلایەن شوێنکەوتوانی بارزانییەوە بەڵگەدار کردووە، لەکاتێکدا هەوڵیان دەدا "بیفرۆشن" بە ئێران.

لە کۆتاییدا، نۆریێگا بۆ یەکەمجار لە دوای مردنی تۆریخۆسەوە سەرهەڵدا و ببێتە سەرکردەی دیفاکتۆی پەنەما، هەروەک چۆن دەسەڵاتی مەسرور گەشەی کرد لەگەڵ پەراوێزخستنی باوکی بەساڵاچوو کە مەسعود بوو. دوای چەند ساڵێک، لە کۆتاییدا نۆریێگا و مەسرور دەستیان بەسەر حکومەتەکانیاندا گرت.

پەیوەندییەکانی نێوان ئەمریکا و پەنەما لە سەردەمی ئیدارەی ڕیگان بەهێزتر بوو. ڕەنگە نۆریێگا ئەهریمەنێک بووبێت، بەڵام پێویستی ستراتیژی حوکمەکانی بەهای تێپەڕاند. پەنەما بنکەیەکی گرنگی دابین کرد لە کاتێکدا ئەمریکا هەوڵی ڕووبەڕووبوونەوەی ڕژێمە سۆسیالیستییەکان و یاخیبوونەکانی نیکاراگوا و ئەلسەلڤادۆر و کۆڵۆمبیا دەدا. دیسانەوە هاوتەریبییەک هەیە کە هۆکاری سەرەکی ئامێزگرتنی ئەمریکا بۆ کوردستانی عێراق کەمتر پەیوەندی بە ئیمتیازاتی ئەخلاقییەوە هەیە و زیاتر پەیوەندی بە ئامادەیی بارزانییەکانەوە هەیە بۆ ئەوەی ڕێگە بە هێز و دەزگا هەواڵگرییەکانی ئەمەریکا لە ناوچەکەیاندا چالاکی بکەن بۆ چاودێری و ڕەنگە تەنانەت ئۆپەراسیۆنەکان دژی وڵاتانی دراوسێ ئەنجام بدەن.

نۆریێگا بەو باوەڕەی کە مۆڵەتی لە ئەمریکییەکان وەرگرتووە، زیاتر گەندەڵ بوو. جگە لە داوای بەرتیل لەو کەسانەی کە بەدوای بازرگانی شەرعیدا دەگەڕێن، سەرکردەی پەنەما پۆستەکەی بەکارهێنا بۆ دابینکردنی داپۆشینی کارتێلەکانی ماددە هۆشبەرەکانی کۆڵۆمبیا لەکاتێکدا بەرهەمەکانیان بەرەو باکوور دەنارد.

دۆسیەی سندوقی قوربانیانی کوردستان باس لە تێوەگلانی بارزانی لە بازرگانیکردن بە ماددە هۆشبەرەکانەوە دەکات. بڕگەی ٧٢٦ دەڵێت:

گەورەترین سەرچاوەی داهاتی ماددە هۆشبەرە نایاساییەکان بۆ کارە تاوانکارییە بەردەوامەکەی بارزانی، بەپێی سەرچاوە مرۆییە نهێنی #8، کە دەستڕاگەیشتنێکی ڕاستەوخۆی نهێنی بە بەرپرسانی باڵای حکومەتی هەرێمی کوردستانی عێراقی تۆمەتبارەوە هەیە، بریتییە لە کریستاڵ میت و کۆکاین. کۆکاین بە شێوەیەکی نایاسایی هاوردە دەکرێت و دابەش دەکرێت بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ ئەوروپا و ئاسیا. کارگەی تاوانکاری بەردەوامی بارزانی هاوکاری لەگەڵ کارتێلە نێودەوڵەتییەکانی ماددە هۆشبەرەکان و سپای پاسدارانی شۆڕشی ئیسلامی دەکات بۆ بەدەستهێنانی کۆکاین و دروستکردنی کریستاڵ میت. لە پەیوەندی کار لەگەڵ سوپای پاسداران و کارتێلە نێودەوڵەتییەکانی ماددە هۆشبەرەکان، سوپای پاسداران ئەندامی سەرەکییە بە هۆی پێویستی زۆری ئێران بە پارەی نەختینە. تۆمەتبار مەسرور بارزانی ئۆپەراسیۆنی مادەی هۆشبەری نایاسایی خۆی لە ڕێگەی دەزگای هەواڵگریی حکومەتی هەرێمی کوردستانی عێراقی تۆمەتبارەوە بەڕێوەدەبات، کە لەلایەن کارگە تاوانکارییە بەردەوامەکەی بارزانییەوە کۆنترۆڵکراوە. A هاوردە دەکرێت