سکالاکەی ئەمریکا
سندوقی قوربانیانی کوردستان ڕاپۆرتی دادگا 18
Tuesday, 10.01.2024, 05:27 PM
هه رچه نده دۆسیه ی سندوقی قوربانیانی کوردستان له به رده م دادگای نه ته وه یه کگرتووه کان ئەوەیه کە لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا پێی دەوترێت کەیسی مەدەنی، و گرنگیەکی مێژوویی و یاسایی هەیە یەکەم جارە، تاوانە بەربڵاوەکانی دامەزراوەی تاوانکاری بارزانی لەلایەن نوێنەران و پارێزەرەکانیان لە واشنتۆن، لەوانە تاوانە بەبەڵگەکراوەکان ئاشکرا دەکرێن و دەخرێنە بەردەم دادگاکانی ئەمریکا و دەزگاکانی دادوەری تاوانی حکومەتی ئەمریکا و نەتەوە یەکگرتووەکان و دادگای نێودەوڵەتی و حکوومەتە بیانییەکانی دیکە، کە هەموویان بەرپرسیارن لە دادگایی کردنی تاوان و دەستبەسەرداگرتنی سەرمایەی گەورە
بێئەژمارن، ژمارەی نائاسایی پێشێلکارییە بەڵگەدارەکانی
مافە مەدەنی و مرۆییە پارێزراوەکانی نێودەوڵەتی، و پێشێلکردنی مافە دەستوورییەکانی
ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
زۆرێک لەو تاوانانەی دامەزراوەی
تاوانکاری بارزانی کە دەخرێنە بەردەم
دادگای ئەمریکا ئەوانەن کە.
دەزگا نێودەوڵەتییەکان پێی دەڵێن
"تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی"، و پێکدێن لە تاوانە ترسناکەکانی وەکو کوشتن،
قڕکردن، کۆیلەکردن، ئەشکەنجەدان، زیندانیکردن، گۆشەگیری ، بێسەروشوێنکردنی
زۆرەملێ، و جینۆساید و ئەوانی تر
.
لەم بەشەی ڕاپۆرتەکانی دادگادا،
وەڵامی دوو پرسیار دەدەینەوە کە زۆر کەس پرسیاریان کردووە سەبارەت بەوەی "
پڕۆژەی تاوانکاری" چییە و "دامەزراوەی تاوانکاری بەردەوامی
بارزانی" چییە.
.
هەروەک
دادگایەکی باڵای فیدراڵی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا ڕایگەیاندووە،
"بازرگانی تاوانکاری
واتە
دامەزراوەی تاوانکاری."
لەم کەیسەدا ئەوە دەخرێتە بەردەم دادگای ویلایەتە یەکگرتووەکانی
ئەمریکا کە چۆن مەسعود بارزانی و مەسرور بارزانی و وەیسی بارزانی و بریکار و
نوێنەرەکانیان سوودی دارایی نایاسایی و
نائاسایی لە چالاکییە تاوانکاری
نایاساییە بەرفراوانەکانیان بەدەست دەهێنن، کە زۆرینەیان ڕاپۆرت نەکراون، بە نهێنی
کراون لە بەرکەوتنی گشتی یان دەسەڵاتی
باجدان
.
بەپێی یاسای ویلایەتە یەکگرتووەکان و
یاسای نێودەوڵەتیەکان، دامەزراوە تاوانکارییەکان بریتیین لە کۆمەڵێک خەڵک کە
سەرکردایەتی، ئەندام و هاوکارەکانیان پێکەوە سەرقاڵی ڕەفتاری تاوانکارانە دەبن بە
ئامانجێکی تاوانکاری جگە لە تاوانە تاکەکەسیەکان . ئەوان هاوشێوەی کارتێلەکانی
ماددە هۆشبەرەکان و مافیای ڕووسیا و ڕژێمی سەدام حوسێن بوون.
دامەزراوەی تاوانکاری بەردەوامی
بارزانی لەلایەن ویلایەتە یەکگرتووەکان و یاسای نێودەوڵەتیەکان ڕێکخراوێکی
تاوانکارییە لە پێشێلکردنی سەدان یاسای
ئەمریکی و چەندین پەیماننامەی نێودەوڵەتی لەوانە پەیماننامەی نەتەوە یەکگرتووەکان
دژی تاوانی ڕێکخراوی نێودەوڵەتی
.
پارێزەرانی سندوقی قوربانیانی
کوردستان لەم هەفتەیەدا زیاترڕاپۆرتیان پێشکەش بە دادگای ئەمریکا و ئەندامانی
سەرەکی کۆنگرێسی ئەمریکا و کۆشکی سپی کرد کە حکومەتی هەرێمی کوردستان و ئەفسەران و
بەرپرسان و بریکارەکان و نوێنەرەکانی یەکەیەکی
سەرەکی و دانەبڕاون لە دامەزراوەی تاوانکاری بارزانی. بەگوێرەی هەندێک
خەمڵاندن، دامەزراوەی تاوانکاری بارزانی یەکێکە لە گەورەترین ڕێکخراوەکانی تاوانی
ڕێکخراو لە جیهاندا
.
ئامانجی ئاشکرای ئەم دامەزراوەیە
هەمووی بریتییە لە دەسەڵات و پارە و
کۆنتڕۆڵکردن، پاراستن و بەرەوپێشبردن و
بەهێزکردنی دەسەڵات، ناوبانگ و پارەی بنەماڵەی بارزانی لە ڕێگەی دزی و توندوتیژی و
بەکارهێنانی چەکی ئاگرین و هەڕەشەی توندوتیژی و زۆرەملێ، ئەشکەنجەدانی زارەکی و
سۆزداری و جەستەیی و دارایی.
هەروەها بریتییە لە پاراستنی
دامەزراوەی تاوانکاری بارزانی و ئەندامان و هاوکارەکانیان لە دۆزینەوە و
لێپێچینەوەی یاسایی لەلایەن دەسەڵاتەکانی جێبەجێکردن لە ڕێگەی تۆقاندن و دەستکاریکردن و بەرتیل وەرگرتن
و هەڕەشەی تۆڵەسەندنەوە لەو کەسانەی که
شاهیدی ئه و تاوانانه بوون که له لایه ن ئه ندام و هاوکارانی دامەزراوەکەوه ئه
نجامدراون، و تەنانەت کەسانی نەناسراویش.
نمونەی دیاریکراو پێشکەش بە دادگای ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا کرا
.
ئەم دۆسیەیەی دادگا بە شێوەیەکی
بەرفراوان ئەوەی خستووەتە بەردەم دادگای ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا کە چۆن
مەسعود بارزانی و مەسرور بارزانی و وەیسی بارزانی و ئەندامانی بنەماڵەی بارزانی و
بریکارەکانیان و نوێنەرەکانیان دەسەڵاتە کۆکراوەکانیان بەکارهێناوە بۆ ترساندن،
هەڕەشەکردن، تیرۆرکردن، ڕفاندن، ئەشکەنجەدان، ئازاردانی جەستەیی و سۆزداری خراپ
بەکارهێنان، و کوشتنی نەیارەکانیان، هەڕەشەکردن لە پیشە و بژێوی قوربانییە
بێتاوانەکان، ڕاگرتنی کار و پارەی دارایی لەکاتی کاتی خۆیدا، و تەنانەت بە
شێوەیەکی نایاسایی شوێنپێ ی نەیارە سیاسیەکانیان دەکەون و دەیان دۆزنەوە . هەموو
ئەمانە دژی عێراق و یاسا نێودەوڵەتییەکانە
.
مەسرور بارزانی هاوڵاتییەکی
ئەمریکییە. بەم شێوەیە، مەسرور بارزانی بەتایبەتی لێپێچینەوەی لەگەڵ دا دەکرێت
چونکە خەڵکی ئەمەریکا لێدوانێکی سوێندخواردن دەدەن بۆ ڕێزگرتن لە هەموو یاساکانی
ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
.
ئەم سوێندخواردنە ڕاگەیاندنێکە کە
بەپێی یاسا لەبەردەم ئەفسەرێکی حکومەتی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دەکرێت بۆ
وتنی ڕاستییەکان . ئەنجامدانی ئەم کارە بە ناڕاستگۆیی تاوانێکی فیدراڵیە. ئەو
بەڵگانەی لە دادگادا پێشکەش دەکرێن پشتڕاستی دەکەنەوە کە مەسرور بارزانی بە
ساختەکاری ئەو کارەی کردووە. سزاکە دەکرێت
لێپێچینەوەی تاوانکاری و هەڵوەشاندنەوەی گرین کارت بێت.
..
هەروەها پارێزەران لەم هەفتەیەدا
پێشکەشی دادگای ئەمەریکایان کرد کە چۆن حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ژێر
سەرکردایەتی سەرکوتکەری مەسعود بارزانی و مەسرور بارزانی و بریکارەکانیان و
نوێنەرەکانیان لە واشنتن و تەنانەت
پارێزەرەکانیان، چەندین لێدوانی سەرسوڕهێنەر ناجێگیر و ناکۆکیان پێشکەش بە حکومەتی
ئەمریکا کردووە، زۆرجار لەژێرناوی ... سوێند، لەنێویشیاندا سەرۆکی ئەمریکا.
.
نازانرێت ئایا ئەم ڕاگەیاندنە
ناڕێکانە بە مەبەستی فریودان و فێڵکردن لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکایە یان
نا، بەڵام زۆر یەکدەگرنەوە لەگەڵ شێواز و نەخشەدرێژخایەن و بەردەوامەکانی بارزانی
لە پراکتیزەکردنی چەواشەکاری و
ساختەکاریی. نمونەی دیاریکراو پێشکەش بە دادگای ئەمریکا و کۆنگرێس و کۆشکی سپی
کرا. زۆرێک لەو ڕاگەیاندنە ناکۆکانە پێشێلکردنی یاسای ویلایەتە یەکگرتووەکان
ئەمریکان، هەرچەندە تا ئەم دۆسیەی دادگایە ئەم ژمارە زۆرەی تاوانەکانی بارزانی
پێشترهەرگیز نەخراونەتە بەردەم دادگای ئەمریکا و کۆنگرێسی ئەمریکا یان کۆشکی سپی و
ئاشکرا نەکراون
.
کەواتە تاوانەکانی دامەزراوەی
تاوانکاری بارزانی چین کە لەم ڕێوشوێنە یاساییە بەرفراوانەدا لەبەردەم دادگای ئەمریکادا
گومانیان لێدەکرێت؟ ژمارەی یاساکانی ئەمریکا و یاسا نێودەوڵەتییەکان کە گوایە
پێشێلیان کردووە دەگاتە سەدان، هەروەها ئەو حاڵەتانەی پێشێلکارییەکان کە لە
دادگاییکردندا پێشکەش دەکرێن ژمارەیان بە دەیان هەزار کەسە کە زۆربەیان پەیوەستن
بە ماف و ئازادییەکانی تاکەکەسی. پارێزەرانی سندوقی قوربانیانی کوردستان لیستێکی
گەورەی شایەتحاڵیان کۆکردۆتەوە کە شایەتی دەدەن، لەوانە ژمارەیەکی زۆر لە
بەرپرسانی حکومەتی ئەمریکا و ئەفسەرانی سەربازی، بانکدار، کارمەندی پێشوو و زۆرێک
لەوانەی کە ئێستا تەنها وەک سەرچاوەی مرۆیی نهێنی ناسراون کە کەسانی ناوخۆیین لە ناو ڕێکخراوی بارزانی دا و ترسیان هەیە لەم کاتەدا ناسنامەیان ئاشکرا بکەن
چونکە دەترسن کە ڕەنگە ببێتە هۆی کوشتنیان.
لە راپۆرتی داهاتووی دادگاکەماندا،
هەموو تاوانە جۆراوجۆرەکانی دامەزراوەی تاوانکاری بارزانی بەشێوەی لیست دەنوسین. لیستی
بەڵگەنامەکان بێئەژمار و و زۆر گەورەن بۆ ئەم ڕاپۆرتە.
###.
ئەو بابەت و هەواڵانەی کە ناوی نووسەرەکانیان دیار و ئاشکرایە، تەنیا
نووسەرەکەی بەرپرسیارە، نەک تەڤداپرێس